ІНЖУ ІЗДЕУШІЛЕР

Жорж Бизе

"Інжу іздеушілер"

екі бөлімді опера

либреттосы Эжен Кормон және Мишель Карре

 

 

 

Қатысушылар:

Зурга, балықшы (баритон)

Надир, аңшы (тенор)

Лейла, Брахманың пір әйелі  (сопрано)

Нурабад, Брахманың бас абызы (бас)

 

 

Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театрының симфониялық оркестрі, хор және балеті

 

Опера қазақ және орыс тілдеріндегі синхронды аудармамен француз тілінде орындалады

 

Қойылымдық топ:

Қоюшы-дирижер - Ерболат Ахмедьяров, ҚР еңбек сіңірген қайраткері

Қоюшы-режиссер - Паоло Бозизио (Италия)

Қоюшы-суретші - Хелла Момбрини (Италия)

Костюмдер суретшісі - Анита Ламанна (Италия)

Хормейстер - Әлия Темірбекова

Балетмейстер - Айнұр Әбілғазина

 

История

2014 жылы 8, 9 қарашада Абай атындағы ҚазҰОБТ театрында спектакльдің премьерасы өтті

 

Жорж Бизенің бірінші аяқталған операсы – «Інжу-маржан іздеушілері» – тағдыр өзінің анағұрлым жолы болғыш үлкен әпкесінің «көлеңкесінде» әділетсіз орын дайындады (біз «Кармен» операсы туралы айтып отырмыз). Дегенмен, бұл «Інжу-маржан іздеушілері» операсының әуезді сұлулығынан, талғампаздық ерекшелігін және ұмытылмас ариялары мен дуэттерінің кереметтігіне нұқсан келтірмейді. Операда 24 жастағы, балғын жас Жорж Бизенің жасаған сюжеті тіптен дәстүрлі. Бұл Цейлон (Шри-Ланка) аралынан келген сұлу пір әйел Лейланың хикаясы, ол пәктікке ант берді, бірақ аңшы Надирге деген сондай тұңғыйыққа батырғандай махаббаттың «қысымынан» оны бұзуға дайын. Осыған ұқсас оқиға XIX-ғасырдың опера сахналарында Бизеден әлдеқайда бұрын қойылған. Композиторлар оқиғаларды алыс елдердегі экзотикалық жағдайларға көшірді. Ал інжу-маржан іздеушілер хикаясын композитор алғашында мүлде басқаша ойластырған. Оны Мексикада ойнау керек еді, онда кейіпкер саваннада ягуарларды аулауға мәжбүр болды, ал басты кейіпкер оны жабайы табиғаттан құтқаруы керек еді. Алайда, Бизе Цейлон аралын таңдап, басты кейіпкерлерді інжу-маржан іздеушілер тайпасының тұрғындары етіп, сұлу пір әйелдер - пәк қыздардың ән айтуы олардың тазалығымен қол жетімсіз - іздеушілер үшін теңіз қауіптерінен ең күшті қорғаныс екеніне сенімді болды. Бірақ бұл антын ұмытқан пір әйелдер үшін өлім. Экзотикалық елді таңдаған Бизе теңіз пейзажының музыкалық суреттерін шебер «жазады», нағыз найзағай жасайды, ащы шөптердің әрең байқалатын тербелісін жеткізеді. Осының аясында басты кейіпкерлердің мінездері ерекше көңіл аударылып, олардың музыкалық тақырыптарының шығыстың бояуымен ерекше атап өтіледі.

Бұл сюжет француз композиторы Жорж Бизені әлі 25-ке толмаған кезде қызықтырғаны белгілі. Інжу іздеушілер оның ең әйгілі операсы Карменнен тура 10 жыл бұрын пайда болды. 2013 жылы ҚазҰОБТ театрында «Дон Жуан» операсын дайындаған итальяндық Паоло Бозизио Алматы театрының сахнасында Бизенің шығармасын қоюға тағы шақырылды. «Мен бұл операны өмірімде бірінші рет қойып отырмын», - деп мойындады Бозизио. – Оның тағдыры соншалық, жаратылғаннан, 1863 жылдан бері оның құлдырауы да, көтерілуі де болды. Мен классикалық қойылымды ұстанып, сол дәуірдің стилі мен музыкасын құрметтеймін, бірақ мен өзімнің интерпретациямды қолданамын. Ол реализм мен сюрреализмнің қоспасы. Қойылымда төрт солист, сондай-ақ хор мен балет бар - олар үлкен маңызға ие. Менің тапсырмам хордың тамаша дайындығының арқасында жеңілдеді. Негізгі бөлімдерді таңдауға келетін болсақ, мен театр директоры мен дирижер Ерболат Ахмедьяровтың пікіріне сендім.

Дебютант Айнұр Әбілғазина балетмейстер қызметін атқарды, оған дейін «Астана Балет» театрында шағын нөмірлерді қойды: "Мен үшін бұл қиын жұмыс болды, операда – үнді билері бар. Мен бұл өзіндік ерекшелігі бар қозғалыстарды зерттедім. Бұл билердің киелі мағынасы бар, бірақ бұл классикалық үнді биі емес, стильдендірілген би. Менің басты міндетім атмосфераны жеткізу болды."