Рус Eng Каз
Бас бет | Репертуар | ЕВГЕНИЙ ОНЕГИН...

ЕВГЕНИЙ ОНЕГИН

Үш бөлімді лирикалық опера
П.Чайковский
А.С.Пушкиннің осы аттас өлеңмен жазылған романының желісі бойынша
либреттосын жазған П.Чайковский мен К.Шиловский
Қатысушылар:
Ларина,бай әйел
Татьяна,оның қызы
Ольга ,оның қызы
Филиппьевна,күтуші
Евгений Онегин
Владимир Ленский
Князь Гремин
Зарецкий
Трике,француз
Рота бастығы
П.Чайковскийдің өзінің айтуы бойынша ол “Евгений Онегин” романымен айтып жеткізгісіз құлшыныспен және рахаттана жұмыс жасаған. Опера композитордың опералық стилінің негізгі сипаттары қалыптасқан шығармасы болып табылады.Осы шығармасында Чайковский кейіпкерлерінің рухани әлемі, сезімдерінің шынайылығына баса назар аудара отырып мазмұны мен лирикалық көңіл-күйі астасқан “лирикалық көріністер” пайда болды. Спектакль алғаш рет 1879 жылы Москва консерваториясы оқушыларының күшімен қойылды.Осы уақытқа дейін Чайковскийдің айтулы шығармасы әлемдік опера театрларының сахнасынан түспей келеді. Пушкин поэмасын он тоғызыншы ғасырдың соңында қазақ тілінде тұңғыш рет сөйлеткен ұлы ақын Абай Құнанбаев болды. Қазақ опера және балет театрының сахнасында “Евгений Онегин” операсы 1946 жылы қойылды.Басты партияларды КСРО халық артистері Күләш Байсейітова мен Ришат Абдуллин орындады. Сол уақыттан бері опера театр репертуарынан тұрақты түрде орын алып келеді.
I акт II акт III акт

Лариндердің бағындағы жазғы кеш.Татьяна мен Ольганың көңілді дауыстары Ларина мен қыздардың күтушісі Филиппьевнаға өздерінің жастық шақтарын еске салады.Шаруалар қожайындарын құттықтау үшін қырманның аяқталғанын білдіретін гүлдермен және ленталармен әшекейленген бау әкеліп, ән шырқауда.Олардың әні арманшыл,ойшыл Татьяна мен ерке,тентек қыз Ольганың ойларын бұзды.Лариндердің үйіне олардың көршісі- Ольгаға ғашық ақын жігіт Владимир Ленский мен оның досы Онегин қонаққа келді.Петербургтен жақында ғана келіп, деревняның тыныш өміріне үйрене алмай жүрген Онегинмен кездесу Татьянаны қатты толқытты.

Татьяна өз бөлмесінде мазасыз ойлардан арыла алар емес.Ұйықтай алмаған соң ол күтушісінен өзінің жастық шағы жайлы айтып беруін сұрайды. Өзін мазалаған белгісіз сезімнен арыла алмаған Татьяна Онегинге сүйіспеншілігін айтып ,хат жазады.

Қыздар бақта ән салып, алма жинауда.Татьяна қатты толқу үстінде.Онегин келді.Татьяна өзінің сезімі жайлы хатына жауап күтеді.Онегин сабырлы кейіппен Татьянаның шынайы сезіміне тәнті екендігін ,бірақ оның махаббатын қабылдай алмайтындығын айтады. Жігіттің насихат сөздері жүрегі жараланған қыздың жанын одан ары қинайды.

Лариндердің үйіндегі Татьянаның туған күніне арналған балға жиналған қонақтардың саны көп. Қыздар қоршаған Трике туған күн иесіне арналған мақтау өлеңдерін оқиды.Онегин үшін мұндай балдың ешқандай қызығы жоқ. Өзін осындай көңілсіз жерге алып келген Ленскийден кек алу үшін ол Ольгаға қырындай астайды.Ленскийді досының қылығы мен қалыңдығының жеңілтек мінезі ызаландырады.Би үстінде жанжал туындап,ызалы Ленский Онегинді жекпе-жекке шақырады. Барлығы жабылып достарды татуластыруға тырысады.

Диірменнің жанында, қыстың аязды таңында дуэль белгіленді.Таң атпай-ақ осы жерге секундантымен Ленский келді.Оның бар ойы Ольгада... Бүгін не күтіп тұр? Кешігіп Онегин келеді.Ежелгі достықтары естеріне түсіп,қарсыластар қобалжуда, бірақ шегінуге жол жоқ.. Атыс дауысы естіледі,Ленский ажал құшады..

Петербургтың ақсүйектері жиналған бал қызу өтіп жатыр.Олардың арасында саяхаттан оралған Онегин де бар.Оның уайым –қайғысын ешнәрсе сейілте алмайды.Греминнің қасындағы әйелі Татьяна екенін танып,Онегин қатты таң қалады.Князь өзінің үйлену тарихын қуана баяндап,оған Татьянаны таныстырады.Онегин енді ғана өзінің қандай арудан бас тартқанын түсінеді. Татьянаға сүйіспеншілігі оянған Онегин онымен кездесуге бекінеді.

Татьяна өз бөлмесінде Онегиннің хатын оқып отыр.Ол Онегинді әлі де сүйеді. Оның өзі кіріп келеді.Онегин өткендегі қылығына қатты өкінетіндігін жеткізіп,өзінің құмарлығын білдіреді.Татьяна олардың алғашқы кездесуін, шын бақыттары дәл қастарында болғанын есіне түсіреді.Өткенді қайтара алмайсың, Татьяна Онегиннен өзін мазаламауын сұрайды.